Petrarca groeit goed op heimwee

Vluchten doe je niet voor niets. Wie in de tropen is opgegroeid, woont toch niet uit vrije wil in het veen onder de zeespiegel? Eerst kun je niet terug, al zou je willen. En later als het misschien weer wel kan, ben je ook in je nieuwe vaderland zo geworteld dat je ook dààr geen afscheid van kunt nemen. Maar het heimwee blijft.

Angelica Sau Fuentes, politiek vluchteling uit El Salvador, schreef in haar gedicht "Saudade":
Soms verlangt het hart zo hevig naar mango's
waar hier appels zijn
En waar de tulpen stevig staan
wil het orchideeën hangen zien...
(vertaling Jos Linnebank)

Een mangoboom gedijt niet aan de Amstel. De natuur van je vaderland kun je niet meenemen. Maar je moedertaal wèl.

De republikeinse vluchtelingen uit Florence, die na 1521 het gerestaureerde régime van de Medici ontvluchtten, konden terecht in het huis van hun stadgenoot, de componist Francesco de Layolle, die in Lyon een nieuw leven begonnen was.
In diens tuin aan de Saône verzamelen zij zich, ze luisteren gretig naar een reiziger met het laatste nieuws, brieven - en meer - uit de gouden stad aan de Arno. Met elkaar lezen ze een nieuw gedicht, zingen een nieuw madrigaal, vers uit Italië.
Op tekst van Petrarca? Goeie kans.

Iedereen kent Petrarca. Voor een ontwikkelde Florentijn is Petrarca eten en drinken.
Voor een Florentijn ja. En Layolle is óók een Florentijn. Maar wel een uitstekend ingeburgerde Florentijn, die zich in Lyon een plaats verworven had als organist in de Florentijnse kerk Notre-Dame de Confort, als componist en muziekuitgever in nauwe samenwerking met de bekende Jacques Moderne.
Zijn oeuvre bevat dus kerkmuziek, en chansons, op Franse teksten.
Maar hoezo dan toch ook zoveel muziek op Italiaanse teksten? Tekst van bekende dichters als Martelli, en van zijn politieke vriendjes, Alamanni, Strozzi, en zelfs van Machiavelli. En natuurlijk toonzet hij ook veel van Petrarca. Layolle toont zich een ware Petrarca-insider.

Geen betere Florentijn dan een Lyonese Florentijn.
Geen betere Sinterklaasvierders dan de Nederlandse vereniging in Australië....
Petrarca gedijt goed aan de Saône - minstens zo goed als thuis aan de Arno, want hij wordt in Lyon begoten, bijgeknipt, gekoesterd, en de vruchtbare bodem is doordrenkt met heimwee.

Margo Fontijne